Co to są mity?
Mity są to narracyjne opowieści opisujące i organizujące wierzenia danej społeczności. Zawierają wiadomości o otaczającym, ludzkość świecie, opisują historię bogów, demonów, legendarnych bohaterów oraz historię stworzenia człowieka. Próbowały one dać wyjaśnienie odwiecznych zagadnień bytu ludzkiego, mistyki, życia i śmierci.
Mitologia grecka
Mitologia grecka jest jedną z prób wyjaśnienia tych zjawisk, zawiera nie tylko koncepcję dotyczącą narodzin świata, bogów i ludzi, ale także wyjaśnienia zjawisk przyrodniczych oraz ukształtowania terenu. Ludzie od niepamiętnych czasów tworzyli różne alternatywy do otaczającej nas rzeczywistości, czasem tworzono nierealne światy w celu wyjaśnienia niektórych zjawisk, określenia dobra i zła, nadaniu sensu ludzkiemu życiu czego przykładem są mitologie różnych kultur. Kolejnym powodem powstania takich utworów jest próba oderwania się od codziennego życia i powędrowania wyobraźnią do wymarzonego baśniowego otoczenia tak jak w literaturze fantasy.
Według wierzeń starożytnych Greków świat powstał z Chaosu, z mieszaniny żywiołów, z której wyłonili się bogowie. Najpierw Gaja-ziemia i Uranos-niebo, potem tytani, cyklopi, giganci. Rozpoczynają oni walkę o władzę. Obce są im pojęcia etyczne, moralność. Są okrutni bezwzględni, źli. Dopiero zwycięstwo bogów olimpijskich kończy gigantomachię.
Bogowie dzielą pomiędzy siebie świat, co kończy wojnę. Bogów jest wielu (politeizm –wielobóstwo), każde zjawisko otaczającego świata ma swego boga, bożka, boginię. Królem bogów, panem nieba, władcą piorunów był Zeus. Hera jego małżonka, była opiekunka kobiet i małżeństwa. Posejdon był władcą mórz, Hades – podziemia, Demeter była boginią urodzaju.
Bogowie są piękni, mają zalety i wady. Różni ich od ludzi nieśmiertelność uzyskiwana dzięki piciu nektaru. Nie są im obce zdrady, miłostki, złość, okrucieństwo, prowadzą ze sobą walki, bywają podstępni i mściwi. Cenią też radość życia, pragną przygód, zwycięstw, sukcesów- a więc mają typowo ludzkie cechy. Świata nie stworzyli bogowie, ale powstawał on wraz z nimi. Ziemia była płaska w kształcie dysku unosiła się nad wodami, a nad nią zawieszone było sklepienie niebieskie.
Z powstaniem człowieka wiązały się różne opowieści, jednak wyróżnić można dwie najpopularniejsze. Pierwsza głosi ze człowiek był dziełem tytana Prometeusza, który ulepił go ,,z gliny pomieszanej ze łzami” i dał mu duszę „z ognia niebieskiego, którego kilka iskier ukradł z rydwanu słońca”.
Druga opisuje cztery wieki ludzkości. Najpierw za czasów panowania Kronosa ludzie byli nieśmiertelni, żyli w dostatku, bez pracy i trosk. Następnie nastał wiek srebrny, ludzie rozwijali się powoli, okres dzieciństwa trwał 100 lat a gdy dochodzono do wieku dojrzałego życie stawało się krótkie i pełne trosk. Ponieważ nie chciano składać ofiar bogom, Zeus wytępił wszystkich ludzi.
W wieku brązowym żyło plemię gwałtowne, miłujące wojnę. Dokonywano czynów wielkich i niezwykłych które nie powtórzyły się w wieku następnym, żelaznym, który trwa do dzisiaj. Po śmierci ludzie trafiali do świata zmarłych – Hadesu. Kraina ta dzieliła się na 3 części: wyjątkowo zasłużeni ludzie żyli odtąd błogo na Polach Elizejskich. Niczym nie wyróżniający się szli do Erebu.
Najwięksi grzesznicy i ci, którzy narazili się bogom byli strącani do najniżej położonej i najstraszniejszej części – Tartaru, gdzie cierpieli wieczne męki. Grecy tworzyli swoją mitologię, aby wyjaśnić zdarzenia mające miejsce w codziennym życiu: tak np. piorunami rzucał Zeus, wybuchy wulkanu Etny były spowodowane tym ze Zeus pokonawszy Tyfona przywalił go wyspą Sycylią a przez krater bucha ogień pokonanego potwora.